Protestantse Gemeente Dreischor-Noordgouwe

1. De grafmonumenten


Oorsprong
Toen in 1704 de Staten van Zeeland dringend geld nodig hadden, besloten zij enkele nog in hun bezit zijnde ambachtsheerlijkheden van de hand te doen. Dat van Dreischor werd nog hetzelfde jaar voor 2.050 pond verkocht aan Jan Daniëlszn Ockersse, wiens familie in die polder al aanzienlijke bezittingen had. Toen zijn jongere broer Cornelis in 1728 overleed, besloot Jan voor de overledene en zichzelf in de Adriaanskerk een grafkelder te laten bouwen en gaf hij opdracht aan de Haagse beeldhouwer Nicolaas Seunties een gedenkteken te ontwerpen. Dit moet ruim voor zijn overlijden in 1742 zijn gereed gekomen. Aangezien zijn broer ongetrouwd was gebleven en zijn eigen huwelijk kinderloos, vermaakte Jan Ockersse de ambachtsheerlijkheid aan zijn ongetrouwde neef Pieter Mogge (1698-1756), die eveneens in de grafkelder werd begraven en een aanzienlijke som reserveerde voor de bekostiging van een eigen gedenkteken. Dit tweede monument, ontworpen door Anthony Wapperom en uitgevoerd door de Zierikzeese steenhouwer Matthijs van Nooijen, kostte uiteindelijk f 13.200,-. Uit de jaarlijkse opbrengst van een grootboekinschrijving van f 500,- zou het onderhoud moeten worden betaald. Pieter Mogge was zeer rijk. Zijn totale nalatenschap werd op het voor die tijd indrukwekkende bedrag van 1,57 miljoen gulden becijferd.

Beschrijving
Omdat zij in twee verschillende tijdvakken tot stand kwamen tonen de gedenktekens ook de verschillende stijlkenmerken van die perioden. Het gedenkteken voor Jan en Cornelis is opgericht in de evenwichtig opgaande stijl van Lodewijk XIV, terwijl dat voor Pieter Mogge de geest ademt van de speelsere Lodewijk XV-stijl, die ook de Rococo kenmerkt. Toch hebben de twee ook veel trekken gemeen. Beide gedenktekens zijn opgebouwd uit wit marmeren figuren op een zwarte achtergrond, beide bezitten een zwart marmeren sarcofaag rustende op een altaarachtige tafel, waaronder een beschrijving wordt gegeven van de loopbaan der overledenen. Beide dragen hun marmeren portretten, die telkens worden geflankeerd door twee allegorische figuren, zoals de Vrouwen Justitia en Constantia bij Jan en Cornelis en de goden Mars en Venus bij Pieter. Opvallend is ook het in donkere tinten beschilderde, uit omstreeks 1750 daterende houten gewelf, dat de hele ruimte omspant en waarop de symbolische strijd tussen tijd, dood en vergankelijkheid aan de ene kant en voorzichtigheid, overvloed en overwinning aan de andere worden uitgebeeld. Hoewel de zwarte sarcofagen anders doen vermoeden, liggen de drie regenten in hun stenen kisten diep onder de verhoogde vloer, zodat de beschouwer een vrij steile trap moet beklimmen voordat hij de gedenktekens van nabij kan bewonderen - vooropgesteld dat het zware ijzeren hek in geopende stand staat, want bij deze heren werd je geacht niet zomaar binnen te lopen!

Informatie:
D.M.Schorer

terug

Protestantse Gemeente Dreischor-Noordgouwe

Doopvont Noordgouwe

Protestantse Gemeente Dreischor-Noordgouwe is een samenwerkingsverband van de Protestantse Gemeente Dreischor en de Protestantse Gemeente Noordgouwe.